Khu di tích danh thắng Nhị - Tam Thanh, núi Tô Thị, thành Nhà Mạc với diện tích trên 50 ha thuộc phường Tam Thanh, nằm trong dãy núi đá vôi phía Tây Bắc thành phố Lạng Sơn cũ. Nơi đây có những hang động tự nhiên kỳ thú, được Bộ Văn hóa thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) xếp hạng di tích quốc gia năm 1962. Bốn nét đẹp riêng của động Nhị Thanh, động Tam Thanh, núi Tô Thị, thành Nhà Mạc kết hợp lại khiến cho quần thể danh thắng được mệnh danh là "Đệ nhất bát cảnh" của xứ Lạng.
A. Động Nhị Thanh – Chùa Tam Giáo Lạng Sơn
Danh nhân Ngô Thì Sỹ, trong thời gian ngắn ngũi làm quan Đốc trấn Lạng Sơn, đã có công phát hiện và tôn tạo 8 cảnh đẹp của xứ Lạng trong đó có động Nhị Thanh.
Tháng 5 - 1779, ông đã cho dựng chùa trên động phối thờ Khổng Tử, Lão Tử và Phật Thích Ca cùng tạc chữ “Tam Giáo tự” và “Nhị Thanh động” lên hai bên vách núi để chính danh cho khu danh lam thắng cảnh này.
Giới thiệu chung về Động Nhị Thanh – Chùa Tam Giáo
Là một hang đá tự nhiên với chiều dài của hang hơn 500m. Động Nhị Thanh được danh nhân Ngô Thì Sỹ người phát hiện và cho tu sửa tôn tạo thành nơi du ngoạn vào tháng 5/1779.
Ðộng Nhị Thanh có không gian khá rộng, có nhiều ngóc ngách, lối đi hẹp, trên vòm có nhiều thạch nhũ đầy hình dáng. Do là hang động tự nhiên có tu sữa để là tham quan và thờ cúng tâm linh, nên hang vẫn còn mang vẽ đẹp thô sơ và huyền bí mỗi khi khách ghé thăm.
Động Nhị Thanh
Danh thắng động Nhị Thanh nằm trong quần thể ba động, gồm động Nhất Thanh, động Nhị Thanh và động Tam Thanh. Quần thể này nằm trải dài theo dãy núi có hình đàn voi phủ phục trên mặt cỏ xanh ở phía Tây Bắc thành phố Lạng Sơn.
Động Nhị Thanh được mệnh danh là đệ nhất bát cảnh xứ Lạng, gồm 4 điểm: động Nhị Thanh, chùa Tam Thanh, thành nhà Mạc và tượng nàng Tô Thị.
Cửa động khá rộng được che chắn bởi những hòn đá to và cây cổ thụ. Dòng suối Ngọc Truyền chảy xuyên qua động dài hơn 600m tạo thành thác nước nhỏ ở ao Nhất Bình. Tiếng nước róc rách hòa cùng tiếng chim hót giúp khung cảnh thiên nhiên tại đây thêm thơ mộng.
Càng vào sâu, động càng mở rộng với nhiều nhũ đá, măng đá tuyệt đẹp, muôn hình muôn vẻ. Qua thêm vài chiếc cầu nhỏ trong động là bạn đã đến giữa hang, nơi có một khoảng đất rộng gọi là sân khấu thiên tạo.
Hướng phía bên phải động Nhị Thanh là Chùa Tam Giáo được Ngô Thì Sỹ hưng công xây dựng năm Kỷ Hợi (1779) thờ Nho Giáo, Đạo Giáo và Phật Giáo. Hiện nay trong chùa có các cung thờ như: Cung Công Đồng, Cung Tam Tòa Thánh Mẫu, Cung Sơn Trang, Cung Tam Bảo… với nhiều tượng thờ phong phú.
Chùa Tam Giáo
Gian chính điện chùa Tam Giáo nằm sâu trong lòng ngọn núi phía dưới vòm hang. Càng vào sâu bên trong bên trong, hang hẹp dần cùng với những bài thơ về Chùa được các thợ điêu khách tinh tế trên vách đá.
Song, lối đi nho nhỏ dốc đứng với những bậc đá dẫn lên tầng hai chùa. Khung cảnh khi lên tầng 2 là nơi có nhiều thạch nhũ trên vòm và cũng là nơi đặt một số bàn thờ phía dưới những ngọn thạch nhũ phía trên.
Không gian tầng hai hoàn toàn do thiên tạo với khá nhiều hốc đá rộng ăn sâu vào lòng núi. Chính giữa tầng hai là nhũ đá mà theo truyền thuyết được ví như bầu sữa mẹ. Trên những nhũ đá có một dòng nước nhỏ chảy suốt ngày đêm. Mỗi khi băng qua một lối đi hẹp là lại đến một không gian khác nhau về tâm linh, hết tầng này đến tầng khác, hết lối này đến lối khác.
Có thể nói chùa Tam Giáo là một ngôi chùa độc đáo về kiến trúc. Chùa mang đến giá trị văn hóa tinh thần và là một trong tám cảnh đẹp của xứ Lạng. Đặc biệt, nơi đây cùng lúc thờ ba tôn giáo là Nho – Phật – Đạo. Sở dĩ nói “đồng nguyên” là bởi mục tiêu tối thượng của cả ba tôn giáo này đều hướng tới tính thiện, nhân văn. Đó là: xã hội Nho – tâm linh Phật – thiên nhiên Đạo.
Ngày nay, tại di tích này còn có hệ thống văn bia tạc trên vách đá của các danh nhân, thi sĩ các thời kỳ viếng thăm chùa lưu lại. Đây là nguồn sử liệu cùng những tác phẩm văn học hết sức quý giá.
Lễ hội khu di tích Nhị Thanh – chùa Tam Giáo diễn ra từ ngày 15 đến 17–1 hàng năm với nhiều nghi lễ tập tục truyền thống đặc sắc của nhân dân xứ Lạng. Nằm trong khu di tích này, chùa Tam Giáo – động Nhị Thanh đã được Bộ Văn hóa – Thông tin xếp hạng Di tích văn hóa vào năm 1962.
B. Chùa Tam Thanh Lạng Sơn
là một địa điểm du lịch nổi tiếng nằm trong quần thể danh thắng Động Nhị Thanh - Động Tam Thanh - Núi Tô Thị - Thành Nhà Mạc của xứ Lạng. Chùa còn có tên gọi khác là chùa Thanh Thiền.
Chùa Tam Thanh Lạng Sơn - Danh thắng nổi tiếng của xứ Lạng
Chùa Tam Thanh Lạng Sơn là một trong những địa điểm du lịch Lạng Sơn được mệnh danh là "đệ nhất bát cảnh xứ Lạng", nơi đây luôn là địa chỉ tâm linh tiếp đón rất nhiều du khách trong và ngoài nước ghé thăm. Nếu có cơ hội tới Lạng Sơn, hãy cùng xem địa điểm du lịch này có những gì hấp dẫn không thể bỏ qua nhé.
1. Chùa Tam Thanh nằm ở đâu?
Địa chỉ chùa Tam Thanh: Tam Thanh, thành phố Lạng Sơn, Lạng Sơn
Nếu bạn đang băn khoăn không biết chùa Tam Thanh nằm ở đâu? Chùa Tam Thanh Lạng Sơn thờ ai thì chùa được nằm trong hang động Tam Thanh, chùa Tam Thanh ở Lạng Sơn trước đây là nơi thờ tự của Đạo giáo, thờ Tam Thanh (Thượng Thanh, Thái Thanh, Ngọc Thanh) do vậy mới có cái tên gọi là chùa Tam Thanh.
Về sau bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố nên Đạo giáo trở nên mờ nhạt trong tiềm thức của người dân, dần dần chùa được đưa thêm Phật giáo và thờ thánh vào trong di tích. Theo các tài liệu nghiên cứu sử học, chùa Tam Thanh được có từ thời nhà Lê, trải qua nhiều thăng trầm lịch sử của dân tộc, chùa vẫn giữ được nhiều các di tích, bia đá cổ rất có giá trị.
Đi chùa Tam Thanh cầu gì?
Du khách thập phương hằng năm đến chùa thường cầu cho một năm mưa thuận gió hòa, gia đạo bình an, làm ăn phát đạt. Theo quan niệm của Phật giáo, lời thỉnh cầu càng thành tâm thì những lời thỉnh cầu của bạn càng dễ dàng trở thành sự thật.
Chùa Tam Thanh trong tuần khai mạc du lịch văn hóa của tỉnh Lạng Sơn
2. Khám phá chùa Tam Thanh Lạng Sơn có gì?
Chùa Tam Thanh Lạng Sơn được tựa mình vào dãy núi có hình đàn voi phục, quanh năm mây trời xanh biếc càng làm tăng thêm phần linh thiêng trong khung cảnh quan thiên nhiên hữu tình.
2.1. Vẻ đẹp tâm linh kỳ bí nằm bên trong động Tam Thanh
Vì chùa nằm trong quần thể di tích của động Tam Thanh, để vãn cảnh được chùa, bạn sẽ phải trải qua 30 bậc đá được người xưa đục từ chính sườn núi nơi ngôi chùa tọa lạc. Tới cổng động, khi qua cửa Tam Quan, bạn sẽ thấy một không gian tâm linh, huyền ảo. Các gian thờ Phật được đặt ở nhiều không gian khác nhau hòa lẫn với các nhũ đá trong hang động tạo nên một không gian tâm linh huyền ảo, độc đáo.
Đặc biệt, trước vách cửa hang động chùa Tam Thanh Lạng Sơn hiện nay còn lưu giữ lại bài thơ của trứ danh của Ngô Thì Sĩ về xứ Lạng là bài Vịnh Tiên Sơn tự ca ngợi vẻ đẹp của đất trời cảnh sắc.
Đây cũng là một trong những bút tích nổi tiếng được tỉnh Lạng Sơn lưu giữ còn nguyên vẹn tại khu danh thắng. Ngoài ra trong chùa còn có tượng Phật A Di Đà màu được tạc thẳng vào núi đá với chiều cao 202cm, rộng 65cm trong tư thế áo cà sa đứng trong chiếc lá bồ đề.
Tượng phật A Di Đà màu trắng nổi tiếng tại chùa Tam Thanh Lạng Sơn
2.2. Lễ hội chùa Tam Thanh tổ chức hàng năm thu hút khách thập phương
Địa điểm: tại chùa Tam Thanh, phường Tam Thanh, thành phố Lạng Sơn
Thời gian diễn ra: ngày 15 tháng Giêng
Lễ hội chùa Tam Thanh Lạng Sơn là lễ hội truyền thống nổi tiếng của tỉnh, hàng năm thu hút một lượng lớn du khách tới tham quan, du xuân. Tâm điểm của lễ hội là kiệu rước bài vị của danh nhân Ngô Thì Sĩ từ chùa Tam Giáo (động Nhị Thanh) sang chùa Tam Thanh (động Tam Thanh). Kiệu sẽ được rước qua các tuyến đường chính của thành phố Lạng Sơn như Tam Thanh, Tô Thị. Người dân ở đây sẽ chuẩn bị các món đồ dâng lễ trang trọng để tiếp đón đoàn rước kiệu đi qua.
Lễ rước bài vị chùa Tam Thanh Lạng Sơn cũng là một trong những nét văn hóa tâm linh quan trọng của người dân xứ Lạng. Với các hồi trống rộn ràng phối hợp cùng các điệu múa lân uyển chuyển, tạo ra một không khí vô cùng náo nhiệt, vui tươi của dịp đầu năm mới thu hút người dân và du khách thập phương ghé thăm, dâng hương để cầu những điều tốt đẹp đến với bản thân và gia đình.
Lễ hội chùa Tam Thanh Lạng Sơn được tổ chức vào 15 tháng giêng hàng năm
C. Thành Nhà Mạc
Vào những năm cuối thế kỉ XVI - đầu thế kỷ XVII, người ta được chiêm ngưỡng vẻ đẹp kiên cố của công trình kiến trúc quân sự thành nhà Mạc, được vua Mạc Kính Cung cho xây dựng tại tỉnh Lạng Sơn. Nếu du khách có dịp ghé thăm Lạng Sơn thì đây hứa hẹn sẽ là một địa điểm tham quan đầy thú vị.
Giới thiệu về di tích thành cổ nhà Mạc - Lạng Sơn
Thành nhà Mạc Lạng Sơn nằm tại phường Tam Thanh, tỉnh Lạng Sơn, đây là công trình kiến trúc quân sự quan trọng của phong kiến nước ta dưới thời các vị vua nhà Mạc. Không hùng vĩ, tráng lệ như những địa danh khác, nơi đây lưu giữ cho mình nét rêu phong, cổ kính. Vào những năm đầu thế kỷ XVI, để chống lại sự ảnh hưởng của tập đoàn vua Lê - chúa Trịnh, Mạc Kính Cung cho xây dựng những bức tường thành cao, kiên cố gắn kết nhau. Tận dụng địa hình rừng núi cao hiểm trở, tòa thành được dựng lên với thế dựa lưng vào núi, bao quanh một vùng đất bằng phẳng hàng ngàn m2. Cứ như thế , thành nhà Mạc bao bọc, che chở cho nhân dân, chứng kiến một triều đại hưng thịnh kéo dài suốt gần một thế kỷ với 12 đời vua.
Bậc thang di chuyển lên thành nhà Mạc
Hiện nay, trải qua những thăng trầm của lịch sử, tòa thành cổ nay chỉ còn lại 2 đoạn tường thành có chiều rộng 1m và chiều dài 300m. Năm 1962, thành cổ nhà Mạc Lạng Sơn được xếp hạng di tích lịch sử quốc gia. Năm 2010, thành được đầu tư, trùng tu, tôn tạo, nằm trong quần thể di tích được đưa vào khai thác du lịch, đón tiếp những du khách đam mê khám phá địa danh Việt Nam.
Khám phá vẻ đẹp của thành nhà Mạc - Lạng Sơn
Đồng Đăng có phố Kỳ Lừa, Có nàng Tô Thị, có chùa Tam Thanh. Ai lên xứ Lạng cùng anh,Tiếc công bác mẹ sinh thành ra em.
(Nguồn: Nguyễn Xuân Kính, Phan Đăng Nhật, Kho tàng ca dao người Việt, NXB Văn hoá thông tin, 2001)
Nếu đã có dịp du lịch đến Lạng Sơn, bạn sẽ bị vẻ đẹp của phong cảnh và con người nơi đây thu hút. Bên cạnh những địa danh nổi tiếng đi vào ca dao Việt Nam như phố Kỳ Lừa, chùa Tam Thanh, thành cổ nhà Mạc dựa lưng vào núi Tô Thị cũng hấp dẫn du khách thập phương bởi nét cổ kính, điêu tàn của một thời chinh chiến.
Chiêm ngưỡng kiến trúc quân sự độc đáo
Đây là di tích quốc phòng quan trọng thời phong kiến hiếm hoi còn sót lại, đến với thành cổ nhà Mạc Lạng Sơn, du khách sẽ được tận mắt thăm quan công trình kiến trúc độc đáo, được thi công xây dựng bởi những khối đá lớn gắn kết với nhau bằng chất liệu vôi cát. Điểm đặc biệt ở công trình này là phần tường thành phía Đông lại được kết dính bởi mật mía và mật ong. Có lẽ đây là sự thông minh, sáng tạo có một không hai trong lịch sử. Bên cạnh đó, bạn cũng được chiêm ngưỡng cách bố trí tài tình các cửa ra vào, cửa công hay các lỗ châu mai.
Kiến trúc quân sự độc đáo của nhà Mạc
Tìm hiểu quá trình lịch sử thời phong kiến nhà Mạc
Xây dựng và tồn tại suốt gần một thế kỷ, nhà Mạc đã có nhiều chính sách tiến bộ về cả chính trị, ngoại giao, kinh tế, văn hóa. Đất nước ta dưới thời các vị vua nhà Mạc đã có những bước chuyển mình đáng khen ngợi. Với những du khách đam mê tìm hiểu lịch sử văn hóa Việt Nam, đây chắc chắn là địa danh đáng ghé thăm như được trở về Đại Việt những năm thế kỷ XVI.
In bài viết
